Midden in de uitgestrekte landschappen van Mongolië, kruisen in 2010 de paden van de Belgische reizigster Katrien en de lokale Bat elkaar. Wat begint als een toevallige ontmoeting op een bus, evolueert tot een reeks gedeelde avonturen, een groeiende familie en uiteindelijk de geboorte van ViaVia Harganat in juni 2023. Toon Teugels, Karavaan-begeleider en ViaVia-coördinator, was aanwezig op de feestelijke opening en liet zich er onderdompelen in de pracht en eenvoud van de Mongoolse steppe.
Tekst & interview: Heleen Lippens // Foto’s: Isabelle Claes, Walter Vermeersch
Uitgestrekte leegtes en ongerepte schoonheid
Toon: "Hoewel ik in eerste instantie natuurlijk door mijn betrokkenheid bij ViaVia afreisde, had Mongolië altijd al mijn nieuwsgierigheid gewekt. Wie ernaartoe trekt, moet vooral geen typische stadsbestemming verwachten. Het land is eerder geschikt voor doorgewinterde reizigers die houden van natuurervaringen. De hoofdstad Ulaanbaatar mag dan wel druk en bruisend zijn, de echte ziel van het land ligt elders: ongeveer de helft van de bevolking leidt een nomadisch bestaan op het platteland of in kleine provinciesteden. Mongolië is een van de dunst bevolkte landen ter wereld, wat resulteert in uitgestrekte leegtes en ongerepte schoonheid. De natuurbeleving, het nomadische bestaan en de onontdekte paden maken Mongolië tot de ideale bestemming voor wie op zoek is naar pure ervaringen. De schoonheid van het land zit echt in haar eindeloze landschappen en constante sereniteit.”
"De natuurbeleving, het nomadische bestaan en de onontdekte paden maken Mongolië tot de ideale bestemming voor wie op zoek is naar pure ervaringen."
Een toevallige, unieke samenwerking
Toon: "Naast de Mongoolse busrit die zorgde voor de toevallige ontmoeting tussen Katrien en Bat, hebben we eigenlijk ook een Belgisch familiefeest te danken voor de oprichting van ViaVia Harganat. Katrien bleek namelijk een ver familielid te zijn van Bob Elsen, bezieler van Joker en de ViaVia Reiscafés. Na dat tweede toevallige contact, namen Katrien en Bat een yurtkamp in Harganat over, transformeerden het geleidelijk tot Harganat River Lodge en dat evolueerde uiteindelijk tot ViaVia Harganat. Zo pikten ze dus aan in ons grotere verhaal."
Duurzaamheid als levensstijl
Toon: "Duurzaamheid is een onmisbaar onderdeel in de visie en werking van ViaVia Harganat. Dit begon al tijdens de bouw, waar lokale bewoners samenwerkten met internationale vrijwilligers via WWOOF, een duurzaam uitwisselingsprogramma. Bat groeide zelf op in de regio en kent de omgeving dus als zijn eigen broekzak, wat voor een vlotte samenwerking met de nomaden zorgt.
Medewerkers krijgen er sociale zekerheid en betere lonen dan veel andere plaatsen in dezelfde sector. Bovendien gaat een deel van de winst terug naar de lokale gemeenschap, door samen te werken aan projecten die de regio ten goede komen. Zoals bijvoorbeeld rivierbeschermingsprogramma, want de bescherming van de nabijgelegen rivier staat bij Katrien & Bat hoog in het vaandel. Lokale schoolkinderen krijgen zelfs les over natuurbehoud.
Verder gebruikt het yurtkamp ondergrondse tanks voor waterzuivering en maakt het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Plastic wordt zo min mogelijk gebruikt en het restaurant is heerlijk lokaal: vers vlees van de dieren die vrij op de steppe rondlopen, eieren van de kippen, yoghurt van verse melk en verse groenten & kruiden van eigen kweek.
Bovendien heeft Mongolië nog zeer weinig toerisme; hier heb je geen platgereden paden. Je bent er erg welkom en hebt als toerist een positieve impact. Toerisme brengt nu vooral welvaart voor het land.”
"’t Is echt alsof je een andere wereld binnenstapt; zonder twijfel de meest magische plek die ik ooit heb ervaren."
Verbluffende eerste indrukken
Toon: "Mijn eerste indruk van ViaVia Harganat? Ronduit verbluffend. De locatie is adembenemend! Een prachtige combinatie van een enorme rivier die door het landschap slingert, meerdere stromen die zich verspreiden over een uitgestrekte breedte en magnifieke kliffen waarop het Reiscafé is gebouwd. In de verte pronken de Holy Mountains, en overal om je heen is de overweldigende aanwezigheid van de natuur voelbaar.
Het meest indrukwekkende zijn wellicht de wilde paarden die de kliffen afdalen om te drinken aan de rivier. Met je koffietje ’s ochtends een kudde van 100 paarden de kliffen zien afstormen, het dreunende geluid van hun hoeven, wat stofwolken erbij … een behoorlijk machtig zicht!
’t Is echt alsof je een andere wereld binnenstapt; zonder twijfel de meest magische plek die ik ooit heb ervaren.
20 yurts, 18 km puur natuur
Toon: “Stel je dus voor: 18 km omringd door niets anders dan de natuur en dan plotseling ViaVia Harganat. Een ruim houten huis, een restaurant met prachtig uitzicht en 20 verspreid gelegen yurts om in te slapen. Naast het yurtkamp vind je de sanitaire faciliteiten, al hebben sommige yurts zelfs sanitair binnenin. Comfort alom! De ruime yurts hebben verder comfortabele bedden en de nodige basisvoorzieningen, zoals verlichting en elektriciteit om je gsm op te laden. Al kan je daar ginder niet veel mee doen, want je hebt er geen internet of verbinding. Maar ach, die offline ervaring maakt het geheel alleen nog maar meer compleet.”
"De schoonheid van het land zit echt in haar eindeloze landschappen en constante sereniteit."
Living like a local
Toon: "De activiteiten die Bat in ViaVia Harganat voorziet, zijn diep geworteld in de Mongoolse tradities. Ze vormen allemaal een integraal onderdeel van het culturele erfgoed en de gastvrijheid van de lokale, Mongoolse gemeenschappen. Met paardrijtochten, paardenraces, vliegvisserij en boogschieten ervaar je als bezoeker het echte, lokale leven.
Het mooie is dat het absoluut geen show is die opgevoerd wordt voor toeristen, maar dat het authentieke activiteiten zijn, die in al hun puurheid worden gedaan. Het indrukwekkendst was sowieso de paardenrace, waarbij kinderen soms zonder zadels en teugels hun paard bestegen en bereden. We achtervolgden hen in jeeps om zo de acht kilometer lange race bij te wonen.”
Het fundament van gastvrijheid
Toon: "Het warme onthaal en de verbondenheid met de lokale gemeenschap zijn duidelijk voelbaar in ViaVia Harganat. Ondanks de soms uitdagende taalbarrière, deden de medewerkers en bewoners hun best om bezoekers te betrekken bij hun cultuur en levensstijl. Op het openingsfeest had Bat voor ons zelfs een miniversie georganiseerd van het Nadaam-festival, het grootste evenement in Mongolië!”
Dit artikel verscheen in De Karavaan oktober 2023.
