Tekst & interview: Heleen Lippens
Foto’s: Paul Van de Putte & Jan De Bock
Wordt verantwoord reizen dé nieuwe levensstijl? Wel als het afhangt van Fairbnb, een relatief nieuw reisplatform in België, dat lokale gemeenschappen wil doen floreren. Ik sprak hierover met Jan De Bock, Fairbnb-stichter en -ambassadeur in België, en Paul Van de Putte, oud-reisbegeleider bij Karavaan en verhuurder van een Fairbnb-accommodatie in Antwerpen
Dag Jan en Paul! Fairbnb, wat is dat nu precies?
Jan: Fairbnb is een coöperatief reisplatform dat mensen boven winst plaatst door te herinvesteren in onze gemeenschappen. Het berust op twee belangrijke pijlers. De eerste is "one host, one house", waarbij de host de persoon is die de accommodatie aanbiedt. Veel huizen worden opgekocht en aangeboden via boekingsites. Dit heeft een enorme impact op de vastgoedprijzen en zo wordt het voor inwoners van grootsteden steeds moeilijker om een woning te kopen of huren. Wij willen voorkomen dat vastgoed voor de locals onbetaalbaar wordt, door het aanbod aan accommodaties te beperken tot één accommodatie per host.
Daarnaast draait onze tweede pijler om community powered tourism of gemeenschapsversterkend toerisme. De helft van de commissie die je bij het boeken van een accommodatie betaalt, gaat bij ons naar een lokaal project. Zo zetten we toerisme in als middel om lokale gemeenschappen te doen floreren en herverdelen we de winst terug binnen de gemeenschap die ze voorziet.
Hoe is dit ontstaan en wat is jullie rol in dit verhaal?
Paul: Lokale burgers die lijden onder toerisme, het uitmelken van de steden en het extractieve aspect, waarbij er meer wegvloeit uit de gemeente dan wat er binnenkomt, vormden de grond voor hoe we toerisme anders wilden gaan aanpakken. Op basis van gelijkaardige ideeën werd in 2019 een eerste website gebouwd met als doel meer in te zetten op het sociale en de community power.
Jan: Ik ben in dit verhaal gerold door een professionele wending die me meer vrije tijd opleverde. Ik volgde een aantal sessies rond “het Fairisme”, een nieuwe stroming die gebaseerd is op een eerlijke manier van samenleven. Op één van die lezingen werd er gesproken over Fairbnb. Mijn partner en ik waren toen net bezig met bouwen en hadden ook ruimte voorzien voor een B&B. En zo kwamen de dingen een beetje samen. Ik werd stichter en ambassadeur in België, waarbij ik eerst startte in Vlaanderen en dit nu verder wil uitbreiden naar Brussel en Wallonië. Paul was als host al actief in de gastenkamerwereld en nam zo ook de rol als ambassadeur op. Hij gelooft enorm in de samenwerking met organisaties, in het duurzame aspect met lokale participaties en respect voor de lokale culturen. Eigenlijk is dit voor hem een verderzetting van zijn reisleiderscarrière bij Karavaan waar duurzaamheid, diversiteit en openheid ook centraal staan.
Hoe gaat Fairbnb exact in zijn werk?
Jan: Elke logie kan 3 lokale projecten ondersteunen, waaruit je als gast dan 1 kiest. Net als bij andere boekingssites, betaal je hetzelfde voor je accommodatie en ook als host verdien je hetzelfde. Het verschil is dat de helft van de commissie die je aan ons platform betaalt, rechtstreeks naar een lokaal project gaat.
Over welke projecten gaat dit zoal?
Jan: Momenteel zijn het algemenere projecten zoals Bos voor Iedereen (Natuurpunt), Vakantie voor iedereen en Samenhuizen VZW. In het Meetjesland zijn we gestart met een selectieprocedure voor projecten waarbij niet enkel de host, maar ook inwoners via een online selectiesysteem mee kunnen kiezen. Alles draait dus rond coöperatie en co-creatie.
Hebben jullie zelf een favoriete accommodatie of een favoriet project?
Jan: Eigenlijk heeft elke accommodatie wel iets, maar de toppers zijn voor mij vooral diegene waarbij hosts met enthousiasme hun logie uitbaten, de lokale omgeving kunnen voorstellen en de gasten er ook in wegwijs maken. Het Karmelietenklooster in Gent vind ik bijvoorbeeld zalig. Ze hebben er een leuke tuin midden in de stad, die de eigenares meer ecologisch wou maken met wildbloemen en een vijver. Daar werden ook vrijwilligers en de buurt bij betrokken. Achteraan in de kloostertuin heb je de Kluis, een alleenstaand historisch gebouwtje uit de 17de eeuw. Je vindt er het beste van beide werelden: een rustgevende tuin die toch pal in het centrum ligt. Hun community-project daar is heel versterkend.
Ook voor groepsreizen vind ik dat Fairbnb veel opportuniteiten biedt. Je ontmoet mensen met dezelfde ideeën rond economie, milieu, ecologie. Het gaat niet enkel om het bezoeken van een bepaalde plek, je gaat ook een project steunen dat je kan bezoeken, je praat er over in groep, je deelt ideeën en dat werkt versterkend en verbindend. Het maakt je verblijf sowieso rijker. Je gaat actief in interactie met de bevolking, neemt nieuwe inzichten en ideeën mee naar huis en je kan van elkaar leren.
Hoe kijken jullie naar de toekomst van Fairbnb? Welke doelen willen jullie nog bereiken?
Paul: Dat is een moeilijke vraag. Er zijn enorm veel uitdagingen voor de reis- en logiesector. Ik geloof in Fairbnb als een lokale economie die onafhankelijk is van de grote multinationals die de wet dicteren en zeggen wat duurzaam of groen betekent. Als je met honderd dromers samen bent, kan je iets doen bewegen. We kunnen niet alles oplossen, maar ik geloof er ideologisch in dat we op een andere manier kunnen omgaan met deze uitdagingen in een partnerschap, waarbij we de handen in elkaar slaan om mooi werk te leveren.
Kunnen wij hier ook aan bijdragen?
Jan: Jazeker! Je kan via allerlei manieren bijdragen. We zoeken regionaal en landelijk nog heel wat ambassadeurs om mee hun schouders onder dit project te zetten. Mensen die als vrijwilliger met de hosts contact willen opnemen en mee willen beoordelen of een accommodatie gecertificeerd is, of die lokale aanspreekpunten voor Fairbnb in hun regio willen zijn …. Ook nieuwe initiatieven als de boer om de hoek, een lokaal winkeltje, huiskamerrestaurants, enzovoort zijn heel welkom. En ook als reisleider of als reiziger kan je je steentje bijdragen door via ons platform je accommodatie te boeken.
Zelf ambassadeur worden bij Fairbnb.coop? Stuur een mailtje naar info@fairbnb.coop
Dit artikel verscheen in De Karavaan oktober 2022.
