Tekst: Hanne Moermans
Foto’s: Lotte Van Den Bogaert
“Hoe naïef is zij?”
"Zwangere Lotte laat in ‘Bye Bye Belgium’ alles achter voor Marokko: “Financieel zitten we op ons dieptepunt”"
Deze sensatiebeluste en zelfs lichtjes onheilspellende krantenkoppen (HLN, 3 februari 2021) suggereerden dat we op onze online tour van de gloednieuwe ViaVia een hopeloze, volledig uitgeputte Lotte zouden te zien krijgen. Het contrast kon echter niet groter zijn: een enthousiaste Lotte in een zonovergoten, Marokkaanse setting palmde het scherm in en nam een twintigtal nieuwsgierigen anderhalf uur op sleeptouw. Voor de afwezigen – die uiteraard ongelijk hadden – niet getreurd: schenk jezelf een glaasje heerlijke, traditionele muntthee in – zoet, zoeter, zoetst, uiteraard! –, draai de thermostaat naar Marokkaanse temperaturen, lees verder en waan je even in de koningsstad van Marokko.
Je opvoeding bepaalt je kijk op je verdere leven, wordt vaak gezegd. Voor Lotte, oudste van 4 kinderen, gaat dit zeker op. Ze groeide met haar 3 broers op in Merksem, boven de plaatselijke Oxfam Wereldwinkel. Waarden zoals eerlijke handel, een samenleving waarin iedereen welkom is en respect voor verschillende meningen, kleuren en culturen werden haar dan ook met de paplepel ingegeven. De aanwezigheid van haar Zimbabwaanse adoptiebroer versterkte dit gevoel alleen maar.
Na haar studies radio in Brussel, bleef ze in die diverse stad plakken door haar job bij FM Brussel. Na 11 jaar en heel wat ervaringen en ontmoetingen met beroemdheden rijker, besloot ze dat het tijd werd voor iets anders. Ze kandideerde voor vormingsverantwoordelijke bij Karavaan, met succes! Bezige bij Lotte werd er ook reisbegeleider en werd daarnaast vrijwilliger bij Exchange vzw, een uitwisselingsnetwerk waar zij als landencoördinator voor Ethiopië functioneerde, met als leuk side effect dat ze veel naar Ethiopië kon reizen. Intussen bleef het idee om zelf te gaan ondernemen in het buitenland wel in haar hoofd rondspoken.
Een kantelmoment in haar leven was de zomer van 2018, toen ze een Joker-reis naar Marokko begeleidde. Daar bleef ze op een avond met haar groep op café plakken en zo leerde ze Rachid kennen. Die korte tijd samen smaakte duidelijk naar meer, wat ertoe leidde dat Lotte stiekem af en toe pendelde naar Marokko om te ontdekken of Rachid een vakantielief was, of er toch wat meer in zat voor hen. Ongeveer op hetzelfde moment voelde ze ook dat haar verhaal bij Karavaan geschreven was en had ze de drang om iets anders te doen. Daarbij neigde ze vooral terug naar haar eerste liefde, de radio, en zonder eerst de zekerheid van een andere job te hebben, gaf ze die bij Karavaan op. Al snel kreeg ze een berichtje van een vriendin:
‘Ken je toevallig iemand die als gastvrouw in onze riad in Marrakech wil werken?’
Van een perfecte timing gesproken! Dit was dé kans om te checken of haar relatie met Rachid het waard was, dus waagde ze de sprong.
Rachid – geboren in een Marokkaans dorpje, maar tegelijk ook een wereldburger die geleefd had in Bangkok en Moskou – en Lotte bleken dezelfde droom te hebben en zaten beiden op een keerpunt: ze wilden een business in toerisme starten, het liefst in de toeristische trekpleister Marrakech. In Rachids woorden:
“still virgin land for business with a lot of opportunities”.
In Lottes hoofd bleven de waarden van een ViaVia-reiscafé rondspoken, waarbij ze de kans zou krijgen om zowel zichzelf als de gemeenschap waarin ze iets opstartte iets te kunnen bieden. In 2019 besloten ze de eerste ViaVia in Marokko op te richten: De ViaVia Marrakech. Het grote voordeel: ze kregen het logo van ViaVia, maar mochten er zelf hun eigen invulling aan geven en hun eigen stempel op drukken, de ideale combinatie dus.
Ze kregen de sleutel van het pand – of, beter gezegd, ruïne – van een advocaat op leeftijd. Op dat moment was het nog een slecht onderhouden advocatenkantoor, maar de huisbaas ging ermee akkoord dat ze het zouden ombouwen tot een restaurant. Ze hadden uiteraard heel wat werk voor de boeg, getuige de ravage na de afbraakwerken in de GoPlay-serie ‘Bye Bye Belgium’, maar het grote voordeel is dat de huishuur erg laag is. De oorspronkelijke, uiterst ambitieuze deadline voor opening, januari-februari 2020, werd al snel bijgesteld naar een realistischere timing: april 2020, het moment waarop enkele Joker- en Anders Reizen-groepen zouden langskomen. Dit leek hen de ideale test, een soort pre-opening, vóór de officiële opening die op 9 juni gepland was. Ondertussen beseft iedereen dat deze plannen enkel bij dromen bleven: halfweg maart viel de hemel op Lotte en Rachids hoofd. In Marokko werd onmiddellijk een heel strikte lockdown ingevoerd, dus de kersverse ouders hadden 2 opties: er mentaal aan onderdoor gaan of zich verder en grondiger voorbereiden op een opening, wanneer die ook zou zijn.
Ze kozen vol goede moed voor die tweede optie en besloten de extra tijd die hen onverwacht en ongewild geboden werd, om te buigen tot iets positiefs en te benutten om de ViaVia nóg gezelliger in te richten en het plafond een extra authentiek cachet te geven.
In november was het eindelijk zover: tijd voor een soft opening, zoals ze het zelf noemden. Ze openden hun ViaVia voor 2 maanden, al was het enkel als koffiehuis en nog niet als restaurant. Zo konden ze al nagaan hoe hun ViaVia door de Marokkaanse bevolking onthaald zou worden: zouden de Marokkanen binnenkomen voor een koffietje? Al snel beseften ze dat ze een mengelmoes van toeristen en locals nodig hebben om echt rendabel te kunnen zijn.
Hoewel de beginnende ondernemers een keukenteam van een zevental mensen hadden aangesteld, zodat ze zelf volop zouden kunnen genieten van hun ViaVia, waren ze al snel terug op zichzelf aangewezen. Rachid heeft dan wel ervaring als kok, Lotte en hij willen er eigenlijk vooral als gastvrouw en -heer zijn voor de bezoekers, iets wat corona onmogelijk maakte. Ze keerden zichzelf geen loon uit en betaalden de twee barmannen van hun eigen spaarcenten, wat na twee maanden onhoudbaar werd. De avondklok bleef gelden in Marokko en de terrasjes in de medina bleven leeg. In de nieuwe stad net buiten de medina, waar de kapitaalkrachtige Marokkanen zich bevinden, zitten de terrasjes wel vol. Voor alle anderen is de coronacrisis een regelrechte ramp.
Volgens Lotte is de economische impact in Marokko véél groter dan de corona-impact: sinds maart vorig jaar zijn er 8440 doden geteld. Dit aantal wil ze uiteraard verre van relativeren, maar vergeleken met de sterftecijfers in Europa, valt dit wel goed mee. Toch lijdt toerisme in Marokko momenteel meer dan 80% verlies. In industriële steden zoals Casablanca, Rabat en Tanger is die corona-impact veel beperkter, aangezien de industrie gelukkig wel blijft draaien. Intussen probeert Marokko zich ook op de kaart te zetten bij de productie en verspreiding van het Chinese vaccin Sinopharm naar Centraal-Afrika, al is de impact hiervan niet voelbaar in toeristische steden als Marrakech.
Gelukkig is, net zoals in België, takeaway er wel toegestaan, waardoor heel wat Marokkanen de straat op trekken om te verkopen. Rachid kocht een halve fiets – iets wat in België ondenkbaar is, maar heel normaal klinkt voor reizigers die al in Afrika verbleven – en een bak en knutselde zelf een bakfiets ineen waarop hij hun koffiemachine monteerde. Op die manier kan het koppel toch nog 1 barman in dienst houden en de straat op sturen om koffie te verkopen. Toch zijn de problemen hiermee verre van van de baan. Marrakech, een stad die voor velen toch tot de verbeelding spreekt, en die, door haar ligging aan de voet van het Atlasgebergte, perfect te combineren valt met een avontuurlijke uitstap, wou zich wereldwijd manifesteren als één van dé citytrip-bestemmingen. In 2018 slaagden ze hier al goed in, met 2,5 miljoen toeristen en ook 2020 ging oorspronkelijk op hetzelfde elan verder – tot dat plots allemaal omsloeg in maart en de wereld tot stilstand kwam…
Alhoewel het Marokkaanse familiegevoel heel aanwezig is in vergelijking met in België, houden zelfs op die manier velen het hoofd amper boven water. Daarom richtten 4 vrouwen in juni-juli het Marrakech Artisan Fund op waarmee ze intussen al 120 gezinnen van ambachtslui uit de soeks, die voornamelijk aan toeristen verkopen maar in deze coronaperikelen snel vergeten worden, gesteund hebben. Toch is dit slechts een pleister op een open wonde: werkelijk iedereen lijkt er te bedelen. Ook Lotte en haar man proberen te helpen waar ze kunnen, al hebben ze het momenteel zelf heel lastig. Ze hebben tweemaal meegeholpen aan Food Program Day, een initiatief van studenten van de American Language School in samenwerking met ViaVia Marrakech en Marrakech Green Wheels, waarbij ze voedselpakketten met de fiets rondbrengen naar daklozen. Ze mogen dan wel eens de moed verliezen, de hoop blijft. Alles komt goed, insjallah!
Zwangere, naïeve Lotte? Na het volgen van de ViaVia Alternative Tour heb ik – en ongetwijfeld velen met mij – toch eerder het beeld van een hoopvolle, gedreven durfal Lotte met een groot hart voor de Marokkaanse gemeenschap en cultuur! Benieuwd om de uiterst gezellige ViaVia met geüpcyclede meubels te zien? Lottes avonturen kan je in ‘Bye Bye Belgium’ herbekijken op www.goplay.be of kan je lezen (en beluisteren, ze is en blijft nu eenmaal radiomaker in hart en nieren) op haar blog ‘Ik ga naar Marrakech’. Samen met haar duimen we dat ze snel toeristen mag verwelkomen in haar ViaVia-reiscafé. Als alles goed gaat, kunnen ze in juli 2 Joker-groepen verwelkomen en zal de General Assembly of the World Tourism Organization die in september in Marrakech georganiseerd wordt, voor een toeristische reboost zorgen. Insjallah!
Dit artikel verscheen in De Karavaan april 2021.
Je kan alle avonturen volgen op Instagram:
