"C'était au temps où Bruxelles rêvait. C'était au temps du cinéma muet. C'était au temps où Bruxelles dansait. C'était au temps où Bruxelles bruxellait." - (J. Brel)
Je bent op reis in het buitenland en je vertelt dat je van België komt. “En waar bevindt zich die plek precies?”, is hierna in alle talen de meest gestelde vraag. Het antwoord wordt pas duidelijk wanneer je onze hoofdstad vermeldt.
Tekst & interview: Yvonne Gielen
Foto's: Annelies Mollet, Valérie De Ketelaere, Lies Engelen Photography
Volgens mij is dit voor velen onder ons een herkenbaar tafereel, maar stel dat die gesprekspartner jou naar de grootste troeven van onze wereldstad vraagt en van plan is een uitstap naar het hart van Europa vast te leggen. Kan je deze globetrotter dan moeiteloos wegwijs maken en op stap sturen in onze immens boeiende en kleurrijke hoofdstad? Ken je alle plekjes in de verschillende wijken met naam en toenaam, historisch, cultureel … ? Of blijf je al ergens op de ring vanuit Zaventem ongemakkelijk steken in je verhaal en houdt Brussel nog tal van verrassingen voor je verborgen? Dan raden we je aan snel een dagje te reserveren bij één van onze gidsen ter plaatse!
We laten graag twee experts aan het woord met elk hun eigen insteek wat wandelingen betreft: Valérie De Ketelaere van Bazaar Trottoir, ook begeleidster bij Karavaan, en Annelies Mollet van Suivez-moi BXL, beiden overtuigd van het bijzondere karakter van onze hoofdstad.
Zelf wandelde ik al door hun websites, en ik moet bekennen: Brussel nodigt mij bruisend en ruisend uit voor een originele en bijzondere kennismaking. Jawel, Brussel is ook nu nog oh la la en olijk.
Yvonne: Vanwaar komt je liefde voor deze stad? Wanneer is de vonk overgeslagen?
Valérie: Als kind ontdekte ik deze stad samen met mijn ouders: rondwandelen op de toen al multiculturele Zuidmarkt, proeven van een voor mij compleet onbekende keuken met exotische ingrediënten, verrassende geuren. Hier hoorde ik vreemde talen, zag ik mensen van andere religies, kon ik voor het eerst op ontdekking gaan. De wereld begon voor mij in Brussel, een walhalla aan eindeloze, nieuwe mogelijkheden. Alles kon je vinden in deze stad. In de Marollen waar je toen nog het Brussels hoorde, kochten we bijvoorbeeld onze Oosterse tapijten.
Later, rond mijn twintigste, droomde ik ervan naar het buitenland te verhuizen. Dat idee werd thuis niet echt goed onthaald, dus verhuisde ik eerst naar Brussel. Dit moest een tussenstop worden in afwachting van een volgende bestemming. Reizen volgden wel, maar Brussel bleef toch mijn topbestemming.
Annelies: Bij mij werd het zaadje eveneens als kind geplant. Telkens wanneer ik met mijn ouders naar Brussel kwam, werd ik overweldigd en voelde ik me meteen aangetrokken tot de grootstad. Ik probeer het mij nu zoveel jaren later nog voor te stellen: de majestueuze gebouwen, de lichtjes, de meertaligheid, de indrukwekkende parken en pleinen, de levendige drukte … Er hing een soort magie in de stad, die nog steeds bij mij wordt opgeroepen als ik het nummer 'Brussels by night' van Raymond van het Groenewoud hoor.
Toen ik vijf jaar geleden de overstap van Leuven naar Brussel maakte, voelde het als thuiskomen. Hoewel ik geboren ben op het platteland, ben ik meer een stadsmens. Zwerven door de straten, genieten van het authentieke, het verleden leren kennen ...
Yvonne: Als gids leg je toch altijd een beetje jezelf, je persoonlijkheid in je werk. Wat wil je zo zelf graag aan bezoekers meegeven?
Annelies: Ik hoop bij de mensen die mee op pad gaan, een zaadje te planten voor een ontluikende liefde voor Brussel, zoals dat ook bij mij het geval was. Ik focus niet graag op één specifiek thema, maar ik breng de bezoekers in contact met de verschillende facetten van Brussel. Mijn bedoeling is hen goesting te geven om eens vaker naar Brussel op citytrip te komen. Is het niet jammer dat vele volwassenen zich enkel een aantal op hun netvlies gebrande beelden van de stad herinneren, vooral uit de tijd van hun schoolreizen?
Valérie: We leggen onze passie in de weegschaal en proberen inderdaad de goesting die we zelf voelen om de stad te beleven, over te brengen. Voor sommigen is Brussel niet de meest evidente stad, maar zolang je niet de leukste plekjes hebt ontdekt, geef je de stad best wel een kans.
En in Brussel leven we goed. Ook dat willen we graag meegeven: fantastische restaurants en cafeetjes, een dubbel cultuuraanbod (in het Nederlands én in het Frans, en overal onder- of ook boventiteld). Het is er eerder goedkoop om te leven vergeleken met vele andere hoofdsteden in de Europese Unie. Brussel mag dan een grootstad zijn, maar voor mij bestaat ze uit kleine dorpjes waar je de hele tijd je hand kan opsteken om hallo te zeggen. Brussel schenkt mij warme ontmoetingen en nog zoveel meer.
Yvonne: Hoe maak je uit de veelheid aan bezienswaardigheden een mooie keuze?
Valérie: Die keuze hoef je niet altijd te maken. Er is gewoon een overaanbod aan leuke mogelijkheden: bezienswaardigheden, tentoonstellingen, toneelvoorstellingen … En als je dat combineert met een leuke rondleiding, dan heb je al een fijne uitstap.
Alles ligt bijna aan je voeten en is makkelijk bereikbaar, zeker met de nieuwe mogelijkheden zoals de e-bikes. Heb ikzelf een uurtje vrij, dan loop ik graag in één of ander museum binnen. Een museumpas in Brussel is meer dan zijn geld waard. Ook deze mogelijkheden deel ik graag met mijn gasten.
"De majestueuze gebouwen, de lichtjes, de meertaligheid, de indrukwekkende parken en pleinen, de levendige drukte … Er hing een soort magie in de stad."
Annelies: Ik maak een keuze vanuit mijn eigen interesses: geschiedenis, cultuur, architectuur, leuke weetjes … Inspiratie krijg ik vooral door zelf op ontdekking te gaan, wandelend of fietsend. Voel ik me aangetrokken tot een bepaalde plek, dan laat de research hierover mij niet meer los en op die manier ontspint zich dan in mijn hoofd een wandelparcours. Ik probeer ook in de huid te kruipen van de bezoekers en stel me de vraag wat zij interessant zouden vinden. Heel bewust kies ik voor een gezonde mix van onderwerpen zodat er voor iedereen wel wat te beleven valt. Fotogenieke plekken en verborgen parels blijven wel een absolute must voor mij.
Yvonne: Klopt het dat wij, Belgen, vooringenomen zijn en niet altijd de juiste kijk op onze hoofdstad hebben? Merk je een verschil in hun visie voor en na een gegidste wandeling?
Valérie: Als we iets niet kennen, hebben we er toch gemakkelijk een oordeel over en dat is vaak heel conservatief. Veel Belgen staan ook niet open om de stad te leren kennen. Zo had ik iemand van 65 mee die nog nooit in Brussel was geweest, maar wel al wist te vertellen dat het hier toch heel gevaarlijk was. Na een wandeling zie je dat meestal anders. Velen komen zelfs snel terug en nodigen dan nog andere ‘sceptici’ uit. Heel fijn om te ervaren!
Vooroordelen gaan meestal over het vuil in de straten, parken of op pleinen, de gevaren van de grootstad, het grote aantal vreemdelingen ... Ik ben ervan overtuigd dat ik door mijn wandelingen erin slaag die vooroordelen te temperen of zelfs weg te nemen.
Onlangs was er een vrouw in mijn groep die me vertelde dat ze nooit op bezoek was gegaan bij haar zoon, op kot in Molenbeek. Ze durfde dat gewoonweg niet. Ik heb met die groep een ommetje gemaakt door Molenbeek en nadien is diezelfde vrouw met tranen in haar ogen bij mij gekomen: te laat en met spijt in het hart zag ze in dat haar vooroordelen volledig onterecht waren.
Annelies: Een van de hoofdredenen waarom ik met Suivez-moi BXL begonnen ben, is juist komaf maken met de vooroordelen over Brussel. Het beeld dat veel Belgen van Brussel hebben is vaak gebaseerd op flarden uit de media of op bepaalde delen van de stad die ze al pendelend doorkruisen.
Vaak merk ik al na enkele minuten aan de reacties van de mensen dat hun visie aan het veranderen is. Dat wordt meestal ook nog eens bevestigd na afloop van de wandeling, wanneer ik vraag wat hen hiervan bijblijft. De rode draad in de antwoorden is altijd dat ze positief verrast zijn over de stad en dat ze eens vaker aan een citytrip naar Brussel zullen denken. Als er nadien een mail in je inbox zit van één van de aanwezigen om een nieuwe wandeling te boeken, denk ik: mission accomplished!
Yvonne: Ik zie dat jullie allebei vaak samenwerken met andere organisaties en gasten. Waarom?
Annelies: Tips van locals zijn vaak de beste manier om een stad echt te leren kennen. Daarom geef ik hen via mijn blog graag een platform om hun liefde voor Brussel te delen en hun eigen projecten in de kijker te zetten. Ik geloof sterk dat deze authenticiteit de juiste manier is om mensen enthousiast te maken voor Brussel. Omdat elke local zijn eigen insteek heeft, krijg je bovendien een fijne mix aan tips en is er voor ieder wat wils: leuke terrasjes, het Brusselse nachtleven, gastronomie, cultuur … Binnenkort komt er weer een leuke nieuwe samenwerking aan over kunstgalerijen.
"Brussel mag dan een grootstad zijn, maar voor mij bestaat ze uit kleine dorpjes waar je de hele tijd je hand kan opsteken om hallo te zeggen."
Valérie: Ik werk samen met een aantal lokale bedrijven en organisaties en laat hen tijdens mijn wandeling aan het woord, juist om mijn publiek een andere dynamiek en visie te geven. Zo kom je binnen op plaatsen waar je anders niet zou komen. Vaak groeien hier mooie ontmoetingen uit. Onlangs ontmoette ik Filipijnen die uit ananasbladeren stoffen maakten. Ik heb hen meegenomen naar een textielwinkel waar ze producten in alternatieve stoffen aanbieden. Nu wilde het toeval dat ze tassen in hun materiaal hadden, maar nog nooit met iemand van de productie gesproken hadden. Het werd een verrassend en hartverwarmend moment.
Ook combineer ik mijn wandelingen graag met eten of drinken en zoek dan ook naar lokale partners. Met ons sukkel je niet in tourist traps of ga je ook geen pralines proeven. (lacht)
Yvonne: Wat is nu zelf één van je favoriete plekken of wijken in de stad?
Valérie: Voor mij is dat de buurt rond het kanaal, en dat mag je heel ruim nemen: de Vismarkt, Sint-Katelijne, Tour en Taxis, Molenbeek, de Heyvaertwijk. Op een halfuur wandelen loop je als het ware door verschillende landen en tegelijk door verschillende fases van stadsontwikkeling.
Annelies: Deze zomer ontdekte ik per toeval het Bethlehemplein in Sint-Gillis. Omringd door Griekse en andere mediterrane restaurants waande ik me meteen op vakantie ergens in Zuid-Europa. In de zomer ravotten de kinderen er tot ’s avonds laat in de fonteinen en hangt er een heerlijk onbezorgde sfeer. Dit alles inspireerde me voor mijn nieuwe themawandeling ‘Ticket naar de zon’.
Verder kijk ik ook al uit naar het moment waarop de voetgangerszone op de Anspachlaan nog indrukwekkender wordt: in de loop van dit jaar zouden de werken aan het Beursgebouw moeten afgerond zijn. Het wordt een heuse ontmoetingszone met een rooftop bar en een permanente tentoonstelling over de Belgische biercultuur. Hier kan je de sfeer opsnuiven uit ‘le temps où Bruxelles bruxellait’.
Yvonne: Heb je nog een afsluitende gouden tip voor iedere bezoeker?
Annelies: Kom eens een dagje naar Brussel zonder plannen en laat je leiden door je gevoel! Loop met andere woorden bewust verloren en spring voor de terugweg aan boord van de tram. Ik garandeer je dat Brussel je in vervoering zal brengen.
Valérie: Neem je tijd voor Brussel en ontdek naast de vele leuke wijken ook de horecazaken. Je zal hier merken hoe warm deze stad is. Weet je niet waarheen, contacteer ons dan even, we geven je graag heel wat tips mee. En stap eens op locals af. Wedden dat je heel wat leuke ontdekkingen zal doen?
Goesting gekregen om met een van deze twee Brusseleirs op stap te gaan? Surf naar www.suivezmoi.brussels of www.bazaartrottoir.be!
Dit artikel verscheen in De Karavaan januari 2023.
