La grande ouverture: Couleur locale bij ViaVia Grand-Popo

Op 1 november ’23 werd het 16e ViaVia Reiscafé opgelost in Benin! Reisbegeleidster Sofie was er samen met haar deelnemers bij en vertelt je vol enthousiasme hun kleurrijke reisverhaal.

Tijdens de herfstvakantie 11 Joker-reizigers naar Benin. Aanleiding van de reis? De officiële opening van ViaVia Grand-Popo in het zuiden van het land. Reisbegeleidster Sofie Verreydt vertelt je er met zoveel warmte en enthousiasme over dat je direct de droge droge herfstdagen hier in België lijkt te vergeten, of onmiddellijk naar het nabijgelegen Joker-kantoor wil stappen om een ​​ticket naar Benin te boeken.

Tekst: Veerle Stoffelen & Sofie Verreydt / Foto’s: Sofie Verreydt

Op stap met Eco-Benin

Sofie: “We werden de hele week op sleeptouw genomen door Ignace van Eco-Bénin, een organisatie die zich al meer dan 20 jaar inzet op projecten rond biodiversiteit, klimaat, verantwoord toerisme en community-ondersteuning. De organisatie helpt lokale gemeenschappen om micro-ondernemingen op te richten die hen de mogelijkheid bieden om toeristen op een duurzame manier te ontvangen.

Zo gingen we bijvoorbeeld lunchen in een dorp waar de mensen door Eco-Bénin aangemoedigd worden om een moestuin aan te leggen. Met de groenten uit die tuin kunnen ze een lunch bereiden en zo toeristen ontvangen. We werden er ontvangen met zang en dans, kregen dus een heerlijke lunch aangeboden en leerden vervolgens matten vlechten. De lokale gemeenschap kreeg ondersteuning van Eco-Bénin om iets klaar te maken, wat ons een rustig gevoel gaf. We wisten dat de gemeenschap een eerlijke prijs kreeg en dat het geld het dorp rechtstreeks ten goede komt.

Een ander voorbeeld was de bootrace in de Bouche du Roy, het mangrovegebied in de buurt van Grand-Popo. Zes boten – elk met één persoon uit het dorp en twee Joker-reizigers – hielden een roeicompetitie. Eco-Bénin gaf elke boot een som geld, van 20 000 Francs voor de winnaar (+/- €30) tot 5 000 Francs voor de laatste drie boten (+/- €7,50). De roeiers werden aangemoedigd door de lokale gemeenschap, die zich voor deze gelegenheid extra mooi had opgekleed. Er was zang en dans en de lokale pers filmde het evenement. Dit initiatief illustreert opnieuw de aanpak van de organisatie: door de gemeenschap financieel te steunen stimuleert Eco-Bénin de bevolking in haar waardigheid en bieden ze bezoekers een comfortabel gevoel.”

La grande ouverture

Sofie: “De Joker-reis was gebouwd rond de “grande ouverture” van ViaVia Grand-Popo: op 1 november werd deze ViaVia in het zuiden van Benin officieel opgenomen in de grote ViaVia-familie.

ViaVia Grand-Popo heeft zijn thuis gevonden het Centre Nonvignon, een initiatief van Eco-Bénin. In het Centre Nonvignon startte de organisatie enkele jaren geleden met een horecaopleiding voor jongeren uit armere milieus. Deze jonge studenten kunnen hun kennis in de praktijk brengen in hotels in de buurt en vanaf nu dus ook in de gastenkamers, het café en het restaurant van ViaVia Grand-Popo. Tijdens het openingsfeest kregen we meer uitleg over de werking van het centrum (de selectie van de studenten, de beurzen …) en een rondleiding in de keuken.

“Eco-Bénin helpt locals om micro-ondernemingen op te richten die hen de kans bieden om toeristen op een duurzame manier te ontvangen.”

De opening werd één groot feest met een officieel gedeelte met speeches, voorstelling van de genodigden en een rondleiding, en een culinair gedeelte met een heerlijk etentje in buffetvorm en gebak in de vorm van het woord ‘ViaVia’. Niets zo heerlijk als genieten van al dat lekkers met zicht op het strand. En bij een feest horen natuurlijk ook geschenkjes! We kregen in primeur de gloednieuwe ViaVia-T-shirt en droegen die de dag erna ook met trots tijdens de bootrace.

Ook wij hadden een verrassing voor die avond: via een naaister die Ignace kende, lieten we een speciale outfit maken van stof die we eerder op een markt gekocht hadden. Zo konden we de opening gepast bijwonen: feestelijk opgekleed!”

Voodoo, couleur locale & slavernij

Sofie: “Naar Benin trek je vooral voor de geschiedenis, de verhalen en de couleur locale: de kleuren, de geuren, de markten. Een must see is de Route des esclaves, de wandeling die de slaven maakten van aan de slavenmarkt tot aan de Porte du non-retour in Ouidah. Heel wat inwoners van het machtige koninkrijk Dahomey werden gevangengenomen door hun eigen koningen en verkocht op de slavenmarkt. Elf jonge mannen of achttien jonge vrouwen werden met de Portugezen geruild voor één kanon, de zogenaamde traites des négresses. Door de Porte du non-retour verlieten ze voorgoed hun vaderland en vertrokken ze per boot naar de nieuwe kolonies in de Amerika’s. De wandeling en een bezoek aan de poort was een pakkende ervaring.

“Voodoo is er altijd en overal aanwezig: het zit in alles wat de mensen doen.”

Een aantal mensen vluchten voor de slavenjacht en zochten bescherming op het water. Ze stichtten  Ganvie , een paaldorp op Lac Nokoué. Het dorp telt op dit moment zo’n 40.000 inwoners en wordt ook wel het “Venetië van West-Afrika” genoemd. We bezochten het dorp uiteraard per boot. Net als in Venetië gebeuren er heel wat op het water: mensen leven, wonen en werken op het meer. Zelfs de smoutebollen bakken en verkopen ze in een bootje!

Benin wordt ook vaak in één adem vernoemd met voodoo. Elk jaar op 10 januari viert het land Voodoo Dag, maar eigenlijk is voodoo er altijd en overal aanwezig: het zit in alles wat de mensen doen. Maak je ook geen zorgen, het heeft niet de negatieve bijklank die wij er vaak aan geven. Voodoo kan iets slechts zijn en kwaad aandoen, maar ook juist iets moois zijn en bescherming bieden. De divinités, de goden die aanbeden worden om bijvoorbeeld genezing of vruchtbaarheid af te dingen, zijn overal aanwezig. Als buitenstaander zie je ze niet altijd, want zo’n divinité kan een eenvoudige berg zand of een tak aan een deur zijn. Ignace wees ons er regelmatig op. Zoals in heel wat andere West-Afrikaanse landen zijn ook hier de gris-gris erg populair, de amuletten die de drager geluk brengen of beschermen tegen het kwaad.

Benin is een arm land, maar kent geen structurele honger. Het is zo groen en er groeit zoveel dat er eten genoeg is. En lekker ook! Alles is kraakvers en de enige bewerking zijn de pittige kruiden. Er is veel informele economie, overal zie je vrouwen naar de markt lopen om te verkopen wat ze thuis telen, of kraampjes langs de kant van de weg waar je snacks kan kopen. Vaak kocht Ignace voor ons een kleine typische snack, zoals bijvoorbeeld krouil krouil, een soort gebakje met pindanotenpasta.

Eén van de belangrijkste exportproducten is katoen. De haven van Cotonou is een belangrijke draaischijf voor de handel. Niet alleen van Benin zelf, maar van de ganse regio. Heel wat goederen voor Nigeria, de grote buur van Benin, komen toe via de haven van Cotonou. Door de nauwe samenwerking tussen de haven van Antwerpen-Brugge wonen er nogal wat expats in het zuiden van Benin.

“Hoewel je Benin niet meteen tegenkomt in toeristische brochures, is het een heerlijke bestemming voor tijdens onze grijze wintermaanden.”

Openbaar vervoer is er amper, brommertjes rijden er des te meer. Voor transport ben je aangewezen op gecharterd vervoer. Reizen kan heel comfortabel: zonder in luxe te vervallen, sliepen we overal op prachtige locaties, altijd met zwembad, vaak met palmbomen en bungalows op het strand. Met Frans kan je overal terecht. Wil je de lokale taal spreken? Leer dan een woordje Fon voor je vertrekt.

Hoewel Benin niet direct een land is dat je tegenkomt in toeristische brochures, is het een heerlijke bestemming voor wie even de zon wil opzoeken tijdens onze grijze wintermaanden. Het West-Afrikaanse land heeft een tropisch klimaat, het is er warm en vochtig. Je eet ananas of mango onder de palmbomen aan het strand of het zwembad terwijl je collega’s in België door het raam naar de zoveelste regenachtige dag staren. Tip: reis in het najaar, want dan kom je net het regenseizoen. Dan is alles ‘schoongeregend’ en zijn ook de muggen verdreven. Ideaal dus!”

Dit artikel verscheen in De Karavaan januari 2024.

Karavanen in Egypte met Hannibal

Hoera voor inclusief reizen! Christophe begeleidde samen met Hannibal vzw een groepsreis voor jongeren met een mentale beperking en vertelt je graag hoe dat ging.

Toen Hannibal en Karavaan een oproep deden naar enthousiaste begeleiders om jongeren met een mentale beperking een kans te geven om in groep te reizen buiten Europa, was er een onbezonnen stem die me zei: dit moet je doen. Niets is vanzelfsprekend, zeker voor deze jongeren niet, die in het dagelijkse leven soms al worstelen met de uitdagingen die hen overkomen.

Tekst: Christophe Dewolf // Foto’s: Christophe Dewolf & Elvire Tisson

Samen met Hannibal-begeleiders Elvire en Birgit hebben we vanaf de voorbereiding al aandacht voor onze deelnemers. Geënt op de Joker-jongerenreis naar Egypte, proberen we voor hen een evenwichtige reis samen te stellen.

Eerst en vooral is rust een absolute vereiste. We kiezen bewust om niet in de hoofdstad te verblijven, maar vlakbij de piramiden, waar het ’s avonds stil wordt als alle toeristen vertrokken zijn. Een verblijf in een doodlopend straatje, bij lokale families, of in een klein hostel, dat is wat we zoeken.

Overdag is het doel het programma niet te overbelasten. Het hoeft niet dat we elke zaal van het museum doorlopen, of elke piramide bezoeken, maar het blijft wel belangrijk te vertellen over de geschiedenis van het land en haar rijke verleden. Vertellen ja, maar visueel iets uitleggen triggert in positieve zin nog veel meer de zintuigen van ons reisgezelschap. En zeker niet vergeten, is iedere dag een briefing geven. Zoals op elke groepsreis is bij onze deelnemers de nieuwsgierigheid naar wat de volgende dag zal brengen erg groot, maar is er ook vooral nood aan structuur in die volgende dag.

Onze eerste uitdaging hebben we meteen te pakken aan de grenscontrole. Behoedzaam loodsen we iedereen hierdoor.

De volgende dagen zullen we in Caïro het Egyptisch museum, diverse moskeeën, het Al-Hazar park en het Koptische hart van de stad bezoeken. Tijdens het bezoek aan de moskee zijn de deelnemers getuige van een begrafenis, wat hun eerste onderdompeling is in het hedendaagse Egypte.

Aan de andere kant van de Nijl wordt het even spannend wanneer in de piramide van Cheops het licht uitvalt. Het helpt niet dat angstige toeristen in deze claustrofobische gangen naar de uitgang zoeken om terug het daglicht te vinden. En dus houden we de groep goed samen tot de rust terugkeert en met wie dat wel nog wil, gaan we tot in de Koningskamer bovenin.

De nachttrein brengt ons hotsend door het platteland tot Aswan. Deze manier van reizen is voor iedereen een echte belevenis. Zo druk de hoofdstad is, zo rustig proberen we het hier te houden met een bezoek aan de botanische tuinen, een sprong in de Nijl en een korte kamelentocht. Vroeg in de ochtend brengen we een bezoek aan de tempel van Aboe Simbel, als het net nog geen 50 graden is.

En plotsklaps vertraagt de tijd als we de feloek opstappen die ons 2 nachten op de Nijl in vervoering brengt. We spotten vogels en grazende koeien, nemen de tijd om rond te turen. Met een lekker theetje, een spelletje spelen en bijpraten, noemen ze dit onthaasten.

In Luxor aangekomen, nemen we de tijd om tempels te bezoeken, maar vooral de Vallei der Koningen en de tombe van Seti I blijft indruk maken. Van hieruit reizen we met het openbaar vervoer naar Hurghada. Als we al een lijstje hadden, dan kunnen we hier het snorkelen afvinken. Afsluiten doen we met koshari (lokale fastfood) in Caïro.

De reis was zeker een uitdaging voor ons als begeleiders, want je wordt verwacht iedereen in het oog te houden, aandacht te geven, te luisteren en te kijken hoe het met ze gaat. Maar voor deze jongeren is die uitdaging nog groter. Maar wat zie je hen tijdens hun reis bloeien – als je zou spreken van grenzen verleggen, dan doen zij dit allemaal! Dat gaat van iets eenvoudig als zelf het eten bestellen, een babbeltje met een Egyptenaar maken, gevoelens uitdrukken, genieten van kleine dingen, de heimwee even opzijzetten of springen van een boot in het water. Het is ontroerend als je op het einde van de reis opgewacht wordt door vrienden en ouders, die zo enthousiast al de verhalen gehoord hebben over wat iedereen op reis heeft meegemaakt, wetende dat ze het maanden later nog oneindig veel keren zullen mogen aanhoren, hoe goed het in Egypte was.

Wel ja, dat noemen ze nu eens voldoening krijgen.

Dit artikel verscheen in De Karavaan januari 2024.

Hannibal vzw organiseert vakanties voor kinderen en jongeren, van 6 tot 30 jaar, met en zonder beperking.

Op ontdekking in de Mongoolse steppe bij ViaVia Harganat

Midden in de uitgestrekte landschappen van Mongolië, kruisen in 2010 de Belgische Katrien en de lokale Bat elkaar. Zo’n 13 jaar later openen ze er samen de prachtige ViaVia Harganat.

Midden in de uitgestrekte landschappen van Mongolië, kruisen in 2010 de paden van de Belgische reizigster Katrien en de lokale Bat elkaar. Wat begint als een toevallige ontmoeting op een bus, evolueert tot een reeks gedeelde avonturen, een groeiende familie en uiteindelijk de geboorte van ViaVia Harganat in juni 2023. Toon Teugels, Karavaan-begeleider en ViaVia-coördinator, was aanwezig op de feestelijke opening en liet zich er onderdompelen in de pracht en eenvoud van de Mongoolse steppe.

Tekst & interview: Heleen Lippens // Foto’s: Isabelle Claes, Walter Vermeersch

Uitgestrekte leegtes en ongerepte schoonheid

Toon: “Hoewel ik in eerste instantie natuurlijk door mijn betrokkenheid bij ViaVia afreisde, had Mongolië altijd al mijn nieuwsgierigheid gewekt. Wie ernaartoe trekt, moet vooral geen typische stadsbestemming verwachten. Het land is eerder geschikt voor doorgewinterde reizigers die houden van natuurervaringen. De hoofdstad Ulaanbaatar mag dan wel druk en bruisend zijn, de echte ziel van het land ligt elders: ongeveer de helft van de bevolking leidt een nomadisch bestaan op het platteland of in kleine provinciesteden. Mongolië is een van de dunst bevolkte landen ter wereld, wat resulteert in uitgestrekte leegtes en ongerepte schoonheid. De natuurbeleving, het nomadische bestaan en de onontdekte paden maken Mongolië tot de ideale bestemming voor wie op zoek is naar pure ervaringen. De schoonheid van het land zit echt in haar eindeloze landschappen en constante sereniteit.”

“De natuurbeleving, het nomadische bestaan en de onontdekte paden maken Mongolië tot de ideale bestemming voor wie op zoek is naar pure ervaringen.”

Een toevallige, unieke samenwerking

Toon: “Naast de Mongoolse busrit die zorgde voor de toevallige ontmoeting tussen Katrien en Bat, hebben we eigenlijk ook een Belgisch familiefeest te danken voor de oprichting van ViaVia Harganat. Katrien bleek namelijk een ver familielid te zijn van Bob Elsen, bezieler van Joker en de ViaVia Reiscafés. Na dat tweede toevallige contact, namen Katrien en Bat een yurtkamp in Harganat over, transformeerden het geleidelijk tot Harganat River Lodge en dat evolueerde uiteindelijk tot ViaVia Harganat. Zo pikten ze dus aan in ons grotere verhaal.”

Duurzaamheid als levensstijl

Toon: “Duurzaamheid is een onmisbaar onderdeel in de visie en werking van ViaVia Harganat. Dit begon al tijdens de bouw, waar lokale bewoners samenwerkten met internationale vrijwilligers via WWOOF, een duurzaam uitwisselingsprogramma. Bat groeide zelf op in de regio en kent de omgeving dus als zijn eigen broekzak, wat voor een vlotte samenwerking met de nomaden zorgt.

Medewerkers krijgen er sociale zekerheid en betere lonen dan veel andere plaatsen in dezelfde sector. Bovendien gaat een deel van de winst terug naar de lokale gemeenschap, door samen te werken aan projecten die de regio ten goede komen. Zoals bijvoorbeeld rivierbeschermingsprogramma, want de bescherming van de nabijgelegen rivier staat bij Katrien & Bat hoog in het vaandel. Lokale schoolkinderen krijgen zelfs les over natuurbehoud.

Verder gebruikt het yurtkamp ondergrondse tanks voor waterzuivering en maakt het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Plastic wordt zo min mogelijk gebruikt en het restaurant is heerlijk lokaal: vers vlees van de dieren die vrij op de steppe rondlopen, eieren van de kippen, yoghurt van verse melk en verse groenten & kruiden van eigen kweek.

Bovendien heeft Mongolië nog zeer weinig toerisme; hier heb je geen platgereden paden. Je bent er erg welkom en hebt als toerist een positieve impact. Toerisme brengt nu vooral welvaart voor het land.”

“’t Is echt alsof je een andere wereld binnenstapt; zonder twijfel de meest magische plek die ik ooit heb ervaren.”

Verbluffende eerste indrukken

Toon: “Mijn eerste indruk van ViaVia Harganat? Ronduit verbluffend. De locatie is adembenemend! Een prachtige combinatie van een enorme rivier die door het landschap slingert, meerdere stromen die zich verspreiden over een uitgestrekte breedte en magnifieke kliffen waarop het Reiscafé is gebouwd. In de verte pronken de Holy Mountains, en overal om je heen is de overweldigende aanwezigheid van de natuur voelbaar.

Het meest indrukwekkende zijn wellicht de wilde paarden die de kliffen afdalen om te drinken aan de rivier. Met je koffietje ’s ochtends een kudde van 100 paarden de kliffen zien afstormen, het dreunende geluid van hun hoeven, wat stofwolken erbij … een behoorlijk machtig zicht!

’t Is echt alsof je een andere wereld binnenstapt; zonder twijfel de meest magische plek die ik ooit heb ervaren.

20 yurts, 18 km puur natuur

Toon: “Stel je dus voor: 18 km omringd door niets anders dan de natuur en dan plotseling ViaVia Harganat. Een ruim houten huis, een restaurant met prachtig uitzicht en 20 verspreid gelegen yurts om in te slapen. Naast het yurtkamp vind je de sanitaire faciliteiten, al hebben sommige yurts zelfs sanitair binnenin. Comfort alom! De ruime yurts hebben verder comfortabele bedden en de nodige basisvoorzieningen, zoals verlichting en elektriciteit om je gsm op te laden. Al kan je daar ginder niet veel mee doen, want je hebt er geen internet of verbinding. Maar ach, die offline ervaring maakt het geheel alleen nog maar meer compleet.”

“De schoonheid van het land zit echt in haar eindeloze landschappen en constante sereniteit.”

Living like a local

Toon: “De activiteiten die Bat in ViaVia Harganat voorziet, zijn diep geworteld in de Mongoolse tradities. Ze vormen allemaal een integraal onderdeel van het culturele erfgoed en de gastvrijheid van de lokale, Mongoolse gemeenschappen. Met paardrijtochten, paardenraces, vliegvisserij en boogschieten ervaar je als bezoeker het echte, lokale leven.

Het mooie is dat het absoluut geen show is die opgevoerd wordt voor toeristen, maar dat het authentieke activiteiten zijn, die in al hun puurheid worden gedaan. Het indrukwekkendst was sowieso de paardenrace, waarbij kinderen soms zonder zadels en teugels hun paard bestegen en bereden. We achtervolgden hen in jeeps om zo de acht kilometer lange race bij te wonen.”

Het fundament van gastvrijheid

Toon: “Het warme onthaal en de verbondenheid met de lokale gemeenschap zijn duidelijk voelbaar in ViaVia Harganat. Ondanks de soms uitdagende taalbarrière, deden de medewerkers en bewoners hun best om bezoekers te betrekken bij hun cultuur en levensstijl. Op het openingsfeest had Bat voor ons zelfs een miniversie georganiseerd van het Nadaam-festival, het grootste evenement in Mongolië!”

Dit artikel verscheen in De Karavaan oktober 2023.

De toekomst is inclusief

Luister mee naar het verhaal van Carla, ex-collega op de reiswerking en inclusieve projecten bij Karavaan, en Jannes, begeleider van de inclusieve reis naar Burgos in Spanje.

Het feit dat reizen in deze tijden minder vanzelfsprekend is geworden, houdt ons niet tegen om erover te dromen. Want wat is er meer heilzaam dan andere streken verkennen, nieuwe mensen ontmoeten en welgekomen rust ervaren tijdens vakantiedagen? Heel wat mensen trekken er als vrijwilliger op uit tijdens de verlofdagen. Zij helpen op die manier vakantiedromen van anderen waar te maken.

Verhalenmaker Eva De Groote maakte dit luisterverhaal voor Iedereen Verdient Vakantie.

Iedereen Verdient Vakantie · Luisterverhaal – De toekomst is inclusief

Geprikkeld? Lees meer hartverwarmende verhalen op verbindjeverhaal.be.

Bye bye Belgium, Salaam Marokko!

Bye bye Belgium! Met deze gedachte stapte de zwangere Lotte Van Den Bogaert in 2019 op het vliegtuig met bestemming Marrakech. Haar ambitie? Een ViaVia-reiscafé oprichten met haar Marokkaanse prille vriend Rachid.

Tekst: Hanne Moermans // Foto’s: Lotte Van Den Bogaert

“Hoe naïef is zij?”
“Zwangere Lotte laat in ‘Bye Bye Belgium’ alles achter voor Marokko: “Financieel zitten we op ons dieptepunt””

Deze sensatiebeluste en zelfs lichtjes onheilspellende krantenkoppen (HLN, 3 februari 2021) suggereerden dat we op onze online tour van de gloednieuwe ViaVia een hopeloze, volledig uitgeputte Lotte zouden te zien krijgen. Het contrast kon echter niet groter zijn: een enthousiaste Lotte in een zonovergoten, Marokkaanse setting palmde het scherm in en nam een twintigtal nieuwsgierigen anderhalf uur op sleeptouw. Voor de afwezigen – die uiteraard ongelijk hadden – niet getreurd: schenk jezelf een glaasje heerlijke, traditionele muntthee in – zoet, zoeter, zoetst, uiteraard! –, draai de thermostaat naar Marokkaanse temperaturen, lees verder en waan je even in de koningsstad van Marokko.

Je opvoeding bepaalt je kijk op je verdere leven, wordt vaak gezegd. Voor Lotte, oudste van 4 kinderen, gaat dit zeker op. Ze groeide met haar 3 broers op in Merksem, boven de plaatselijke Oxfam Wereldwinkel. Waarden zoals eerlijke handel, een samenleving waarin iedereen welkom is en respect voor verschillende meningen, kleuren en culturen werden haar dan ook met de paplepel ingegeven. De aanwezigheid van haar Zimbabwaanse adoptiebroer versterkte dit gevoel alleen maar.

Na haar studies radio in Brussel, bleef ze in die diverse stad plakken door haar job bij FM Brussel. Na 11 jaar en heel wat ervaringen en ontmoetingen met beroemdheden rijker, besloot ze dat het tijd werd voor iets anders. Ze kandideerde voor vormingsverantwoordelijke bij Karavaan, met succes! Bezige bij Lotte werd er ook reisbegeleider en werd daarnaast vrijwilliger bij Exchange vzw, een uitwisselingsnetwerk waar zij als landencoördinator voor Ethiopië functioneerde, met als leuk side effect dat ze veel naar Ethiopië kon reizen. Intussen bleef het idee om zelf te gaan ondernemen in het buitenland wel in haar hoofd rondspoken.

Een kantelmoment in haar leven was de zomer van 2018, toen ze een Joker-reis naar Marokko begeleidde. Daar bleef ze op een avond met haar groep op café plakken en zo leerde ze Rachid kennen. Die korte tijd samen smaakte duidelijk naar meer, wat ertoe leidde dat Lotte stiekem af en toe pendelde naar Marokko om te ontdekken of Rachid een vakantielief was, of er toch wat meer in zat voor hen. Ongeveer op hetzelfde moment voelde ze ook dat haar verhaal bij Karavaan geschreven was en had ze de drang om iets anders te doen. Daarbij neigde ze vooral terug naar haar eerste liefde, de radio, en zonder eerst de zekerheid van een andere job te hebben, gaf ze die bij Karavaan op. Al snel kreeg ze een berichtje van een vriendin: “Ken je toevallig iemand die als gastvrouw in onze riad in Marrakech wil werken?” Van een perfecte timing gesproken! Dit was dé kans om te checken of haar relatie met Rachid het waard was, dus waagde ze de sprong.

Rachid – geboren in een Marokkaans dorpje, maar tegelijk ook een wereldburger die geleefd had in Bangkok en Moskou – en Lotte bleken dezelfde droom te hebben en zaten beiden op een keerpunt: ze wilden een business in toerisme starten, het liefst in de toeristische trekpleister Marrakech. In Rachids woorden: “still virgin land for business with a lot of opportunities”. In Lottes hoofd bleven de waarden van een ViaVia-reiscafé rondspoken, waarbij ze de kans zou krijgen om zowel zichzelf als de gemeenschap waarin ze iets opstartte iets te kunnen bieden. In 2019 besloten ze de eerste ViaVia in Marokko op te richten: De ViaVia Marrakech. Het grote voordeel: ze kregen het logo van ViaVia, maar mochten er zelf hun eigen invulling aan geven en hun eigen stempel op drukken, de ideale combinatie dus.

Ze kregen de sleutel van het pand – of, beter gezegd, ruïne – van een advocaat op leeftijd. Op dat moment was het nog een slecht onderhouden advocatenkantoor, maar de huisbaas ging ermee akkoord dat ze het zouden ombouwen tot een restaurant. Ze hadden uiteraard heel wat werk voor de boeg, getuige de ravage na de afbraakwerken in de GoPlay-serie ‘Bye Bye Belgium’, maar het grote voordeel is dat de huishuur erg laag is. De oorspronkelijke, uiterst ambitieuze deadline voor opening, januari-februari 2020, werd al snel bijgesteld naar een realistischere timing: april 2020, het moment waarop enkele Joker- en Anders Reizen-groepen zouden langskomen. Dit leek hen de ideale test, een soort pre-opening, vóór de officiële opening die op 9 juni gepland was. Ondertussen beseft iedereen dat deze plannen enkel bij dromen bleven: halfweg maart viel de hemel op Lotte en Rachids hoofd. In Marokko werd onmiddellijk een heel strikte lockdown ingevoerd, dus de kersverse ouders hadden 2 opties: er mentaal aan onderdoor gaan of zich verder en grondiger voorbereiden op een opening, wanneer die ook zou zijn.

Ze kozen vol goede moed voor die tweede optie en besloten de extra tijd die hen onverwacht en ongewild geboden werd, om te buigen tot iets positiefs en te benutten om de ViaVia nóg gezelliger in te richten en het plafond een extra authentiek cachet te geven.
In november was het eindelijk zover: tijd voor een soft opening, zoals ze het zelf noemden. Ze openden hun ViaVia voor 2 maanden, al was het enkel als koffiehuis en nog niet als restaurant. Zo konden ze al nagaan hoe hun ViaVia door de Marokkaanse bevolking onthaald zou worden: zouden de Marokkanen binnenkomen voor een koffietje? Al snel beseften ze dat ze een mengelmoes van toeristen en locals nodig hebben om echt rendabel te kunnen zijn.

Hoewel de beginnende ondernemers een keukenteam van een zevental mensen hadden aangesteld, zodat ze zelf volop zouden kunnen genieten van hun ViaVia, waren ze al snel terug op zichzelf aangewezen. Rachid heeft dan wel ervaring als kok, Lotte en hij willen er eigenlijk vooral als gastvrouw en -heer zijn voor de bezoekers, iets wat corona onmogelijk maakte. Ze keerden zichzelf geen loon uit en betaalden de twee barmannen van hun eigen spaarcenten, wat na twee maanden onhoudbaar werd. De avondklok bleef gelden in Marokko en de terrasjes in de medina bleven leeg. In de nieuwe stad net buiten de medina, waar de kapitaalkrachtige Marokkanen zich bevinden, zitten de terrasjes wel vol. Voor alle anderen is de coronacrisis een regelrechte ramp.

Volgens Lotte is de economische impact in Marokko véél groter dan de corona-impact: sinds maart vorig jaar zijn er 8440 doden geteld. Dit aantal wil ze uiteraard verre van relativeren, maar vergeleken met de sterftecijfers in Europa, valt dit wel goed mee. Toch lijdt toerisme in Marokko momenteel meer dan 80% verlies. In industriële steden zoals Casablanca, Rabat en Tanger is die corona-impact veel beperkter, aangezien de industrie gelukkig wel blijft draaien. Intussen probeert Marokko zich ook op de kaart te zetten bij de productie en verspreiding van het Chinese vaccin Sinopharm naar Centraal-Afrika, al is de impact hiervan niet voelbaar in toeristische steden als Marrakech.

Gelukkig is, net zoals in België, takeaway er wel toegestaan, waardoor heel wat Marokkanen de straat op trekken om te verkopen. Rachid kocht een halve fiets – iets wat in België ondenkbaar is, maar heel normaal klinkt voor reizigers die al in Afrika verbleven – en een bak en knutselde zelf een bakfiets ineen waarop hij hun koffiemachine monteerde. Op die manier kan het koppel toch nog 1 barman in dienst houden en de straat op sturen om koffie te verkopen. Toch zijn de problemen hiermee verre van van de baan. Marrakech, een stad die voor velen toch tot de verbeelding spreekt, en die, door haar ligging aan de voet van het Atlasgebergte, perfect te combineren valt met een avontuurlijke uitstap, wou zich wereldwijd manifesteren als één van dé citytrip-bestemmingen. In 2018 slaagden ze hier al goed in, met 2,5 miljoen toeristen en ook 2020 ging oorspronkelijk op hetzelfde elan verder – tot dat plots allemaal omsloeg in maart en de wereld tot stilstand kwam…

Alhoewel het Marokkaanse familiegevoel heel aanwezig is in vergelijking met in België, houden zelfs op die manier velen het hoofd amper boven water. Daarom richtten 4 vrouwen in juni-juli het Marrakech Artisan Fund op waarmee ze intussen al 120 gezinnen van ambachtslui uit de soeks, die voornamelijk aan toeristen verkopen maar in deze coronaperikelen snel vergeten worden, gesteund hebben. Toch is dit slechts een pleister op een open wonde: werkelijk iedereen lijkt er te bedelen. Ook Lotte en haar man proberen te helpen waar ze kunnen, al hebben ze het momenteel zelf heel lastig. Ze hebben tweemaal meegeholpen aan Food Program Day, een initiatief van studenten van de American Language School in samenwerking met ViaVia Marrakech en Marrakech Green Wheels, waarbij ze voedselpakketten met de fiets rondbrengen naar daklozen. Ze mogen dan wel eens de moed verliezen, de hoop blijft. Alles komt goed, insjallah!

Zwangere, naïeve Lotte? Na het volgen van de ViaVia Alternative Tour heb ik – en ongetwijfeld velen met mij – toch eerder het beeld van een hoopvolle, gedreven durfal Lotte met een groot hart voor de Marokkaanse gemeenschap en cultuur! Benieuwd om de uiterst gezellige ViaVia met geüpcyclede meubels te zien? Lottes avonturen kan je in ‘Bye Bye Belgium’ herbekijken op www.goplay.be of kan je lezen (en beluisteren, ze is en blijft nu eenmaal radiomaker in hart en nieren) op haar blog ‘Ik ga naar Marrakech’. Samen met haar duimen we dat ze snel toeristen mag verwelkomen in haar ViaVia-reiscafé. Als alles goed gaat, kunnen ze in juli 2 Joker-groepen verwelkomen en zal de General Assembly of the World Tourism Organization die in september in Marrakech georganiseerd wordt, voor een toeristische reboost zorgen. Insjallah!

Je kan alle avonturen volgen op Instagram:

Dit artikel verscheen in De Karavaan van april 2021 . Ook 4x per jaar ons magazine ontvangen? Word lid van Karavaan!