We leven in een wegwerp-maatschappij en zijn omringd door plastic. Zero waste leven of geen afval produceren, kan dat? En hoe begin je daaraan?

Wat voor impact heeft dit op je levensstijl en vooral welke inspanning moet je daarvoor doen? Plastic verbannen uit je leven is niet zo eenvoudig als je denkt. Toch kan je met enkele kleine aanpassingen je afval reduceren. De oplossing lijkt verdacht eenvoudig: waarom niet naar de winkel gaan met je eigen potjes, bakjes, doosjes en zakjes om ze daar te laten hervullen?

Zou het echt zo eenvoudig zijn?

Zonder plastic leven is een uitdaging! Meer en meer mensen willen deze aangaan. Online vind je inspirerende mensen die graag hun afvalvrijetips delen met de wereld. Een daarvan is het gebruiken van een herbruikbare tas tijdens het winkelen. Maar wat komt er in je herbruikbare tas? Juist ja: plastic verpakking! Dat kan je in een supermarkt moeilijk vermijden. In een verpakkingsvrije winkel heb je er echter geen last van. Vorig jaar openden maar liefst drie zero waste shops de deuren in ons land. Antwerpen, Gent en Leuven mogen zich alvast trotse eigenaar noemen van zo’n verpakkingsvrije winkel. Die van Antwerpen was de eerste in ons land en tevens de 9e van de wereld.

Savina Istas van Robuust (Antwerpen) doet moet haar winkel aan ‘precycleren’: het probleem van afval en vervuiling wordt door het weglaten van verpakking bij de bron aangepakt. Vanuit haar persoonlijke overtuiging, door eigen ervaringen met de afvalproblematiek en door haar studies duurzaamheidswetenschappen ontstond het idee van een verpakkingsvrije winkel. Bij Robuust vind je seizoensgebonden groenten en fruit van de lokale bioboer, maar ook koffie, thee, zuivel, noten, granen en nog veel meer. Hoe werkt het? Je neemt je eigen verpakking mee en hervult deze met wat je wenst. Zelf leeft Savina ook zo duurzaam mogelijk doordat ze haar eigen cosmetica maakt, zo veel mogelijk in bulk aankoopt en heel weinig shopt. “Liever investeren in een mooi kledingstuk waar ik jaren en jaren plezier van heb.”

Sara Vander Auwera van de verpakkingsvrije winkel Content uit Leuven was het beu om thuis te komen van het winkelen en na het uitpakken meteen een volle vuilzak te hebben. Ze vond dat het ook anders kon. Content ligt net buiten het toeristisch centrum van Leuven. Overschotten verwerken ze tot een lichte lunch of in take-away gerechten. Zo is er elke dag soep, een warme schotel, slaatjesbar en quiche te krijgen. Sarah broedt op heel wat ideeën voor de toekomst van de winkel. In de eerste plaats hoopt ze vooral andere steden te inspireren om een (coöperatieve) verpakkingsvrije voedingswinkel op te zetten. “Daarnaast probeer ik privé ook zo duurzaam mogelijk te leven door bijna al mijn kledij tweedehands te kopen én ik reis principieel niet met het vliegtuig.”

Waarom stoppen of minderen met plastic? Wel eerst en vooral is plastic niet afbreekbaar door de natuur. Begraaf een plastic zak en 100 jaar later is dat nog steeds een plastic zak. Maar bovenal zitten er heel wat chemische stoffen in plastic verpakking. Dat onthulde de Britse voedingsspecialiste Joanna Blythman in haar ophefmakende boek ‘Swallow This. Serving Up The Food Industry’s Darkest Secrets.’ De lijst bevat bijvoorbeeld giftige stoffen die al lang worden gelinkt aan chronische ziektes. De Europese wetgeving stelt dat giftige chemische stoffen moeten geregistreerd worden en goedgekeurd, maar voedselverpakking valt niet onder die richtlijn. Schokkend niet?

Overtuigd om je (plastic) afval te minderen? Probeer deze eenvoudige tips met grote impact.

Composteer en verminder zo voedselafval. Probeer zo weinig mogelijk voeding te verspillen. Meer inspiratie vind je in het kookboek No waste cooking – van aardappelschil tot wortelloof van KVLV.

Maak je eigen verzorgingsproducten. Tandpasta maak je met soda, kokosolie en essentiële oliën zoals pepermunt (zie p. 9). Als dat al goed gaat, kan je een stapje verder gaan. Je vindt online video’s die je op weg helpen.

Winkel (zo veel mogelijk) verpakkingsvrij en neem je eigen verpakking mee. Koop zo veel mogelijk in bulk.

Smijt je oude kleren of schoenen niet zomaar weg. Laat ze maken of repareer ze zelf. Ga neuzen in de tweedehandswinkel en sta verstelt over wat je er vindt. Zo herbruik je producten of geef je ze een nieuw leven.

Neem altijd een herbruikbare tas mee in je handtas of in de auto. Geen plastic of papieren draagtas voor jou.

Drink (gefilterd) kraantjeswater en gebruik een hervulbare drinkbus in plaats van water uit plastic flessen.

Bronnen:

dit artikel verscheen in De Karavaan van juli 2015 - thema: (zero waste